Güvercinlerde Uçurma Sandığı Yöntemi

Güvercin Uçurmak ya da Uçuramamak

Güvercin yetiştiriciliğinin en zevkli yanlarından biri kuşlarınızı uçarken havada seyretmektir. Bu gerçekten hem dinlendirici hem de gurur verici bir olaydır. Özellikle performans ırkları için uçuş ve uçuş sırasında yapılan oyunların izlenmesi çok etkileyicidir. Bir yetiştirici için en acı verici şey kuşlarını uçuramamaktır. Performans ırklarında farklı ırklar farklı uçuş özelliklerine sahiptirler. Kimi güvercinler taklacı kimileri ise dalıcı ve dönücüdür. Her yetiştirici yetiştirdiği ırkın uçuş özelliklerini bilmek ve kuşlarını gerektiği gibi uçurmak durumundadır.

Güvercinlerimizi uçurabilmek için her şeyden önce uygun bir mekana sahip olmamız gerekmektedir. Güvercin uçurmak için en uygun yer etrafı açık olan genişçe bir bahçedir. Böyle bir mekanda performans kuşları bütün hünerlerini gösterebilirler. Gene yeterli büyüklükte bir teras da bu amaç için uygundur. Balkonda güvercin yetiştirmek durumunda kalan yetiştiricilerimizin performans kşularından ço form kuşları yetiştirmeleri daha uygundur. Bazı yetiştiricilerimiz yer sorunu nedeni ile gerektiği gibi uçuramadıkları güvercinlerini uçurabilmek amacı ile değişik bir yöntem geliştirmişlerdir. "Uçurma Sandığı" ya da "Portatif Kümes" adı verilen bu sistem sayesinde güvercinlerini yuvalarının bulunduğu yerde değil, ancak yuvaya yakın boş bir arsada ya da istedikleri yerde uçurabilmektedirler. Bu sistemi kısaca tanıtmak istiyorum.

Uçurma Sandığı Yöntemi

Bu yöntem ülkemizde çok yaygın olmamakla birlikte bazı yetiştiricilerimiz tarafından kullanılmaktadır. Ancak yurt dışında oldukça yaygın olarak kullanılan bir güvercin uçurma yöntemidir. Bu yöntemin esası güvercinlerin yuva olarak hazırlanan bir sandığa alıştırılmalarına dayanır. Daha sonra bu sandığı nereye götürürsek götürelim güvercinlerimizi uçurduğumuzda kuşlarımız alıştıkları sandığa geri ineceklerdir. Böylece örneğin pikniğe gittiğimizde kuşlarımızı burada uçurup tekrar toplar ve eve getirebiliriz. Ya da tatile giderken kuşlarımızı yanımızda götürebilir ve gittiğimiz yerde uçurabiliriz.

Sandığın yeri her uçurma sırasında farklı yerler olabilir, özellikle pırıltıya duyarlı Kelebek, Dönek gibi ırklarda sandığın yeri çok önemli değildir. Her uçurma seansında kullanacağımız yer değişebilir. Hatta yerlerin değişik olması kuşların bir yeri benimsememeleri açısından daha iyidir. Sandığın üzerinden verilecek bir pırıltı ile havadaki kuşları sandığın içine toplayabilmek kolaydır. Taklacı ırklarda damcı özelliği taşıyan kuşlarda kuş genellikle belli bir yere oyun yapmaya alışır. Bu yer kuşun yuvasının üzeridir. Yuva yeri sürekli değişirse kuş damcı özelliğini bozabilir. Bu açıdan taklacı güvercin yetiştiren arkadaşlar uçurma sandığı kullanırken hep aynı yerde kuşlarını uçurmayı tercih ederler. Bu yer genellikle evlerine en yakın boş bir arsadır. Böylece kuş burayı benimser ve oyununu sürekli burada gösterir.

Uçurma Sandığının Hazırlanması

Aslında iki sandığa ihtiyacımız vardır. Bunlardan biri içinde her kuş için ayrı bir bölme bulunan kapalı "Taşıma Sandığı" dır. İkincisi ise ahşap çerçeve üzerine tamamen tel kafes şeklinde düzenlenmiş olup üst tarafında kuşların içeri girmesini sağlayan küçük bir delik bulunan "Uçurma Sandığı" dır. Her iki sandık birbirine kombine şekilde birleştirilebilir olursa ve bir portatif masanın üzerine sığacak şekilde tasarlanırsa kullanım açısından çok pratik olur. Ancak birbirine birleşebilir olması şart değildir. Her yetiştirici kendine göre bir ölçü belirleyebilir. Bir örnek olması açısından ölçü vermek gerekirse, taşıma sandığı için, Yükseklik 45 cm, En 25 cm, Boy 60 cm. olabilir. Böyle bir taşıma sandığı içerisinde Derinlik 15 cm, En 20 cm. olacak şekilde 6 küçük odacık bulunabilir. Uçurma sandığının ölçüleri de taşıma sandığına uyacak şekilde belirlenir ve derinliği ile boyu aynı olur sadece eni değişir. Uçurma sandığı için Derinlik 45 cm, En 45 cm, Boy 60cm. olabilir. Uçurma sandığının bütün bölümleri tel kafes şeklinde olup kuşların sandığın içini görmeleri sağlanmalıdır. Uçurma sandığnın üst tarafında 15 x 15 cm ölçülerinde bir delik bulunmalıdır. Uçuş sonrası kuşlar bu deliği kullanarak sandığın içine girerler.

Güvercinlerin Sandığa Alıştırılmaları

Güvercinlerin uçurma sandığına alıştırılmaları genel olarak 1 aylık bir eğitim sonrası olamktadır. Öncelikle kanatları 5 - 10 m. uçabilecek şekilde kesilmiş bir pırıltı güvercinine ihtiyaç vardır. Bu güvercin sandık içinde yemlenerek sandığa tamamen alıştırılır. Bu güvercin sonradan yavruların sandığa alıştırılmasında ve uçuş sonrası kuşları sandığa toplama aşamasında kullanılır. Güvercinlerin sandığa alıştırılabilmeleri için en uygun yöntem yeni yavrularla işe başlamaktır. Yetişkin kuşların da sandığa alıştırılabilmeleri mümkündür. Ancak yavruların alıştırılması daha kolay ve başarı yüzdesi çok fazladır. Alıştırmada ortalama olarak 2 aylık yavrular kullanılır. Alıştırma kapalı bir mekanda yapılır. Alıştırma sırasında kuşların karnı aç olmalıdır. Alıştırma için en az 4 ya da 6 yavru birlikte eğitilmelidir. Yavrular yemleme sırasında sadece sandığın içinde yemlenirler ve yem yemek için ilk aşamada sandığın üzerindeki küçük delikten içeri girmeye alıştırılırlar.

Birinci Hafta:

Daha önceden sandığa alıştırılmış pırıltı güvercini yavrular ile birlikte sandığın üzerine koyulur ve sandığın içine yem atılır. Yavruların pırıltı güvercinini özleyerek sandığa girmeleri ve yemlerini sandığın içinde yemeye alışmaları böylelikle sağlanır. Yavruların bu alışkanlığı tam olarak kasanma eğitimleri bir hafta kadar sürer. Yavruların bu özelliği tam olarak kazandığına inandığınızda ikinci aşamaya geçebilirsiniz.

İkinci Hafta:

Yavrular sandığın üzerine değil 2 - 3 m uzağına toplu olarak bırakılırlar. Pırıltı kuş sandığın üzerine bırakılır. Daha sonra sandığın içine yem atılmasıyla birlikte pırıltı kuşunu izleyen yavruların sandığın üzerine gelip içine girmeleri sağlanmaya çalışılır. Yavruların pırıltı kuşunu sandığın üzerinde gördükleri anda sandığın üzerine gelmeleri sağlanmaya çalışılır. Yavruların bu özelliği kazanmalarına bağlı olarak her geçen gün bırakıldıkları mesafe biraz uzatılarak alıştırmaya devam edilir. İkinci aşamadaki eğitim de en az bir hafta kadar sürdürülür. İkinci aşamadan sonra artık açık alana çıkma zamanı gelmiştir.

Üçüncü Hafta:

Kuşlar açık alana çıkartılır. Sakin ve sessiz bir ortam tercih edilmelidir. İkinci aşamada yaptıklarımız açık alanda 2 - 3 gün tekrarlanır. Daha sonra pırıltı kuşu sandığın üzerindeyken sandığın içine yem atılmaksızın yavrular sandığın üzerine toplanmalı ve pırıltı kışı sandığın üzerinden alınıp yavrular sandık üzerinden hafifçe kovalanmalıdır. Ancak hemen 1 - 2 sn. sonra pırıltı kuşu tekrar sandık üzerine koyularak yavruların sandık üzerinde toplanması sağlanmalıdır. Arkasından dasnık içine yem atılarak kuşlar sandığın içine alınmalıdır. Bu eğitim 2 - 3 gün sürdürüldükten sonra yavrular artık uçurulmaya hazır hale gelmişlerdir.

Dördüncü Hafta:

İlk uçurmalar tek olarak yapılmalıdır. Kuşlar mutlaka aç karına uçurulmalıdır. Diğer kuşlar sandık içindeyken yavru tek olarak sandık üzerine koyulmalı ve sonradan kovalanmalıdır. Yavru birkaç tur havada dolaştıktan sonra, pırıltı kuşunun sandık üzerine çıkartılmasıyla ya da kendiliğinden sandığın üzerine geri dönecektir. Sandığa her geri dönen yavru yemlenmelidir. Aynı eğitim bütün yavrulara tek tek uygulanmalı ve bu eğitime bir hafta kadar devam edilmelidir. Artık eğittiğiniz bu kuşları istediğiniz yerde itdeğiniz zaman gidip toplu olarak uçurabilirsiniz. Uçuş sonrası kendiliklerinden ya da pırıltı kuşunu gösterdiğinizde güvenli olarak sandığa geri geleceklerinden emin olabilirsiniz.

Yazan:

Yavuz İşçen
Ankara / Nisan 2002